Δεν είναι ο χρόνος που περνάει

 Ό,τι έχει απομείνει από το πνεύμα των χριστουγεννιάτικων γιορτών- δηλαδή ελάχιστα, αφού η κοινωνική μετάλλαξη είναι σχεδόν σαρωτική- ό,τι τέλος πάντων έχει απομείνει, διασώζεται στη μνήμη από τα παιδικά κυρίως χρόνια.

Ή από τα διαβάσματά μας στον Παπαδιαμάντη. Ο περιθωριακός αυτός κοσμοκαλόγερος έχει χαράξει στο μυαλό χριστουγεννιάτικες εικόνες, έχει ψιθυρίσει πλάγιους ήχους κατανυκτικούς στ΄ αυτί μας, έχει εμφυσήσει μέσα μας, έστω και σαν ιδέα, τη λιτότητα και την ουσία της γιορτής, τόσο που ούτε κατ΄ ελάχιστον δεν το ΄χουν καταφέρει πάμπολλοι επαγγελματίες- αντιπρόσωποι του «θείου». Ίσα ίσα.

Οι ευφρόσυνοι ρυθμοί των Χριστουγέννων, βλέπετε, δεν είναι θέμα πίστης ή θρησκευτικών πεποιθήσεων. Όχι μόνον. Όλες οι φωτεινές παραμυθίες έχουν μια διάσταση ποιητική, που όμως θέλει το βλέμμα ενός αλαφροΐσκιωτου- σαν τον Παπαδιαμάντη, λόγου χάρη- για να αποκαλυφθεί· απαιτεί τη γενναιοδωρία της δικής του γλώσσας για να καταγραφεί η γοητεία των πραγμάτων.

Μιλάω για το ύφος της γιορτής, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και την αύρα που αποπνέει. Δεν ξέρω, αλήθεια, τι θα ήσαν τα Χριστούγεννα, το κατ΄ εμέ, χωρίς εκείνη τη φτωχή «Σταχομαζώχτρα» του, δίχως τη συγκινητική επιστροφή τού ξενιτεμένου του «Αμερικάνου», χωρίς την εναγώνια προσπάθεια των ψαράδων του να φτάσουνε με χιονοθύελλα στο «Χριστό στο Κάστρο». Όλους τους ταπεινούς του ήρωες, τους παρίες, τους παραγκωνισμένους και μαζί ονειροπόλους, τους φωτισμένους με τα «Φώτα του τα Ολόφωτα».

Όσοι, νωρίς νωρίς, προλάβαμε να συγχρωτιστούμε με τον μεγαλειώδη αυτόν «μικρόκοσμο» του Παπαδιαμάντη και να εξοικειωθούμε με το γλωσσικό του σύμπαν, ήμασταν τυχεροί. Γιατί ο κόσμος του, σαν ύφος και σαν ήθος εννοώ, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Το ξέρω ότι όλα αλλάζουν και τίποτα δεν μένει ίδιο. (Πριν από κάποια χρόνια βγαίναν παιδιά με τρίγωνα και λέγανε τα κάλαντα, αργότερα με μαγνητόφωνα, φέτος δεν αποκλείεται να στηθούν επιχειρήσεις, κατά το πρότυπο των Βατοπεδινών, και να τα λένε με το κινητό. Να παίρνεις λόγου χάρη μήνυμα «Στείλε τώρα: Χριστός γεννάται, κενό, το όνομά σου, κάλαντα, στο 4444. Χρέωση, δέκα ευρώ τα 30 δευτερόλεπτα. Προσφορά η "Αγια νύχτα"σε ring tone και real estate tone» ).

Όμως, ακόμα κι έτσι, μιαν ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι σου τη θέλεις, μέρες που ΄ναι. Την αποζητάς, έστω και για αλλαγή. Πώς είναι απαραίτητα τα σκηνικά στο θέατρο, οι φωτισμοί για να σε πάρει η παράσταση στον κόσμο της και να σε πάει; Έτσι και με τις γιορτές: το φωτισμένο δέντρο, η μουσική, γεύσεις χριστουγεννιάτικες, ένα- δυο βιβλία, οι δικοί σου άνθρωποι. Και σαν θολές εικόνες να ΄ρχονται οι μορφές και οι εποχές των παιδικών μας χρόνων- αρμοί ζωής και ερείσματα του καθενός μας.

Γι΄ αυτό θαρρώ πως είναι πράξη ψυχικής αυτοχειρίας ν΄ ανοίγεις τηλεόραση αυτές τις μέρες και να ορμούν στο σπίτι σου όλες οι καρναβαλικές φιγούρες της ΤιΒι, μετατρέποντας τις χριστουγεννιάτικες γιορτές σε εβδομάδα αποκριάς. Ν΄ ακούς την τεχνηέντως τροφοδοτημένη ευφορία τους, τα ανόητα χαχανητά τους ή να βλέπεις λαγουδάκια της Μυκόνου ντυμένα Αϊ-Βασίληδες με κλάρες γκι στα πιο βαθιά τους ντεκολτέ.

Ποτέ, ποτέ, το κατ΄ εμέ, δεν αφήνω τέτοιες μέρες να περάσουν το κατώφλι μου οι τσιριχτές φωνίτσες τους, η ευνουχισμένη αισθητική τους, η γελοία αντίληψη του κόσμου τους.

Γιατί, δεν είναι ο χρόνος που περνάει, κι η ζωή μαζί του. Όχι. Είναι που την αφήνουμε έρμαιο στα χέρια τους. Που την εμπιστευόμαστε άκριτα στα πιο φτηνά τους γούστα και σε ισοπεδωτικές επιλογές. Μ΄ αυτά και τ΄ άλλα, τελικά, καθημερινά κερδίζεται ο χρόνος μας ή χάνεται. Καλή χρονιά.

---

Σημ.: η εικονογράφηση του κειμένου έγινε με ευθύνη της Stavrovelonias

 ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟΝ

Το πήρα από εδώ.