ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ (ΜΕΡΟΣ ENΔΕΚΑΤΟ)

ΚΕΦΑΛΙΔΙΟΝ

Φεύγοντας κανείς από το Παλέρμο, με κατεύθυνση για Μεσσήνη, περνά υποχρεωτικά από την Cefalu, επί το ελληνικότερο Κεφαλίδιον, ή Κεφαλοϊδιον. Η ονομασία της πόλης πρέπει να προέρχεται από έναν χαρακτηριστικό βράχο, που φθάνει στην θάλασσα και έχει το σχήμα ανθρώπινου κεφαλιού.

Στον βράχο, υπάρχουν λείψανα αρχαίου ναού, πιστεύεται δε ότι ήταν αφιερωμένος στην Θεά Άρτεμη, που χρονολογείται από τον 9ο π.χ αιώνα.

Η πρώτη ιστορικά καταγεγραμένη πληροφορία για την πόλη, μας έρχεται από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, όταν μνημονεύεται ο τόπος, ως σύμμαχος των Καρχηδονίων, το έτος 396 π.χ.

Στα 307 π.χ η πόλη κατακτάται από τον Τύραννο των Συρακουσών, Αγαθοκλή.

Στα 254 π.χ, περνά στα χέρια των Ρωμαίων, γνωρίζοντας σχετική άνθηση.

Στα 858 μ.χ, μετά από σθεναρή αντίσταση, υποκύπτει στα χέρια των Αράβων.

Στα χρόνια του Ρογήρου Β΄, η πόλη παίρνει πολλά προνόμια και αποκτά έναν επιβλητικό ναό το 1131, άριστο δείγμα, Νορμανδικής κατασκευής εξωτερικά, αριστότατον δε δείγμα, καλιτεχνίας, βυζαντινών ειδικών στα ψηφιδωτά. Τους φώναξε ο Ρογήρος, να ομορφήνουν, τον τεράστιο και επιβλητικό, εξωτερικά, ναό του, με την τέχνη, αγάπη και στοργή που δείνουν, οι καλιτεχνικές μορφές των βυζαντινών αγιογράφων.

Έτσι συμβάνει πάντοτε, ο ισχυρός και οργανωμένος και επιστημονικά προηγμένος βορράς, συνδιάσθηκε με την καλιτεχνική φύση του νότου, εν προκειμένω του Βυζαντίου και έδωσε αυτό το θαυμαστό αποτέλεσμα.

(χίλια συγνώμη. Ο διπλανός μου φταίει που με κούνησε περνώντας)

Το ψηφιδωτό με την μορφή του Παντοκράτωρα, που σε αυτήν την εκκλησία δεν έχει φιλοτεχνιθεί στον τρούλλο αλλά στην κόγχη του ιερού, λέγεται ότι είναι η πιο φιλική στον άνθρωπο, μορφή Του, κατά πολλούς ιστορικούς της τέχνης. (Φτιαγμένο από Βυζαντινούς πρωτομάστορες της τεχνης των ψηφιδωτών).

Θυμάμαι έναν φίλο Ιταλό που σε κάποια διαλλείματα, μεταξύ τσιγάρου και espesso, μου έλεγε, πριν αρκετά χρόνια, πως αν ποτέ μπορέσουμε ως νότιοι, με το ταμπεραμέντο μας, τις ανησυχίες μας και, γιατί όχι την τσαπατσουλιά μας, να πάρουμε – όχι πολύ – το 20-25% της οργάνωσης, μεθοδικότητας και πειθαρχίας, των βορείων, τότε ο νότος δεν θα έχει να φοβηθεί ή να ζηλέψει τίποτε από τα καλά τω βορείων.

Βλέποντας, αυτά που έκανε ο Ρογήρος, του δίνω 100% δίκιο.

Νάσαι καλά Τζοβάνι.

Τώρα, γιατί και καλά ο Ρογήρος αγάπησε το Κεφαλίδιον;

Ταξιδεύοντας, λέει η ιστορία, με τα καράβια του ανοικτά του Κεφαλιδίου, ναυάγησε και κόντεψε να πνιγεί. Αφού σώθηκε και βγήκε στην παραλία του Κεφαλιδίου, έκανε τάμα να κτίσει ναό στον βράχο, αλλά και να ταφεί εκεί.

Επιβεβαίωση, ότι όσο μεγάλος και τρανός να είναι κάποιος, ΄΄ την πάσα ελπίδα του σε Κείνον την εναποθέτει΄΄.

Αν περιπλανηθεί κανείς στο ναό και στα σοκάκια της πόλης, συναντά μια καλά οργανωμένη καστροπολιτεία, ακόμη και σήμερα, όπου όλα σέβονται τον χώρο, αλλά και διατηρούν την ιστορία.

Πάλι θα το γράψω.

Σέβονται την Ιστορία, χωρίς αφαιρέσεις, έτσι όπως τα βρήκαν, στο πέρασμα των χρόνων και των ανθώπων.

Τι να πεί κανείς για την εκκλησία που συναντάς σε ένα δρομάκι που βγάζει στο παραλιακό μπεντένι της καστροπολιτείας, την Chiesta dell’Itria

........ και που σε πάει κατ’ ευθεία, εκείνο το ‘’ιτρια’’, στην Οδηγήτρια την Παναγιά !!

Αυτά για την Τσεφαλού, ή Κεφαλίδιον.

Αυτά για τον Τζοβάνι.

Ας είναι καλά οι φρατέλοι που, για τους δικούς τους λόγους (και καλά κάνουν), διατηρούν έργα τέχνης, πολλών πολιτισμών, μεταξύ των οποίων και της Βυζαντινής αγιογραφίας και ψηφιδωτών.

Όπως και ... μεις, π.χ Μονή Δαφνίου κ.λ.π

Σα δε ντρεπόμαστε λέω εγώ τώρα!

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ )

ΠΑΛΕΡΜΟ

(ΧΡΥΣΗ ΑΧΙΒΑΔΑ – CONCA D’ORO)

Παλέρμο. Η πρωτεύουσα της Σικελίας, κτισμένη στο σταυροδρόμι των τόσων σημαντικών θαλάσσιων δρόμων, η χρυσή αχιβάδα, όπως λέγονταν και λέγεται ακόμη και σήμερα, από το χρώμα των πορτοκαλεώνων, που κάλυπταν όλη την εύφορη κοιλάδα στην οποία είναι κτισμένη. Όλα αυτά μέχρι το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, γιατί μετά, καλά να είναι η Σικελική Μαφία, που ουσιαστικά διοικούσε την πόλη, την γέμισε με κακοφτιαγμένα και τεράστια κτίρια.

Ποτέ δεν υπήρξε ελληνική. Το όνομα της προέρχεται όμως από το ελληνικό ΄΄ Πάνορμος΄΄ (επιθετικός προσδιορισμός για το λιμάνι της) που είναι και ασφαλές αλλά και μεγάλο.

Από τον 8ο έως τον 6ο π.χ αιώνα είναι Φοινικική αποικία. Μετά περνά στα χέρια των Καρχηδονίων.

Στα 254 π.χ κατακτάται από τυς Ρωμαίους.

Στα 535 μ.χ, ο Στρατηγός του Βυζαντίου Βελισσάριος, ανακτά την Σικελία και μαζί της και το Παλέρμο, που παραμένει τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατοράς μέρι το 831 μ.Χ.

Στα 831 μ.χ, μετά από πολυετή πολιορκία, καταλαμβάνεται από τους Άραβες και κατά την διάρκει της κατοχής του από αυτούς, γνωρίζει την πρώτη μεγάλη περίοδο ακμής του. Αποτελεί ξεχωριστό Εμιράτο, γίνεται εμπορικό και κοσμοπολίτικο κέντρο και συναγωνίζεται την Κόρδοβα, στην Ισπάνία και το Κάϊρο στην Αίγυπτο. (Είδατε τους Άραβες, μακρόπνοα και γεωγραφικά συμμετρικά σχέδια επέκτασης ! )

Στην περίοδο 1130 – 1154, στα χρόνια του νορμανδού βασιλιά Ρογήρου Β΄ γίνεται κέντρο του εμπορίου μεταξύ ανατολής και δύσης. Αυτό συνεχίζεται μέχρι και το 1250.

Στα 1282 κατά την λαϊκή εξέγερση, (οι Σικελκοί Εσπερινοί), εναντίον των τυραννικού καθεστώτος του βασιλέως Καρόλου, σηματοδοτείται, η αρχή της σταδιακής παρακμής της πόλης.

Στις 27 Μαϊου 1860, ο Γκαριμπάλντι, μπαίνει στη πόλη και κυρήσσει την ένωση της με την υπόλοιπη χώρα.

Μεγάλη πόλη, μεγάλη ιστορία, διατηρημένα όλα τα αξιοθέατα, άσχετα από ποιόν προέρχονται, Βασιλέα, Τύραννο, Δημοκρατικό, Φασίστα, Κομμουνιστή.
Όπως …. Ελλάδα !
Ας αρχίσουμε λοπόν.


ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΜΟΝΡΕΑΛΕ

Κτισμένος σε ένα λόφο, 8 χιλιομ από την πόλη, είναι ο τελευταίος ναός που έκτισαν οι Νορμανδοί στην Ιταλία, το 1172 επί Γουλιέλμου Β΄ του Καλού. Το κυριότερο όλων, τα ψηφιδωτά του, εκτάσεως 6.340 τ.μ, παρακαλώ, φτιαγμένα από Βυζαντινούς τεχνίτες.

ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΛΕΡΜΟΥ

Επιβλητικός, λέξη που σκιαγραφεί το αίσθημα του βλέποντος. Χτίστηκε στα 1184 από τους Νορμανδούς, στη θέση παλιάς βασιλικής. Υπήρξε και τζαμί στην εποχή των Αράβων. Συμπυκνώνει όμως, όλα τα χαρακτηριστικά όσων κατείχαν, κατά καιρούς την πόλη. Οι πύργοι/κωδωνοστάσια, έχουν στοιχεία μεσαιωνικά, η είσοδος αραβικά, αριστερά και δεξιά της οι δύο πύργοι καταλανικά, τα ψηφιδωτά, τι άλλο, βυζαντινά. Όλες οι θρησκείες, δόγματα, πολιτισμοί, μαζεμένα σε ένα οικοδόμημα. Το οποίο συντηρείται και αναδεικνύεται, αποτελεί αξιοθέατο.

Δεν κάνω κανένα σχόλιο και καμμία σύγκριση με τα της Ελλάδος.

Δεν … άστο καλύτερα.

ΚΑΠΕΛΑ ΠΑΛΑΤΙΝΑ.

Μέσα στο ανάκτορο των Νορμανδών (Palazzo dei Normandi), υπάρχει και το ανακτορικό παρεκκλήσιο, η Καπέλα Παλατίνα. Κτισμένη στα χρόνια του Ρογήρου Β΄ (1132-1140), γεμάτη με βυζαντινά ψηφιδωτά.

Αν γυρίσεις το κεφάλι σου στον τρούλο θα διαβάσεις:

Ο ουρανός μοι θρόνος, η δε γη υποπόδιον των ποδών μου, λέγει κύριος Παντοκράτωρ.
Και στην κόγχη του ιερού, άλλο ψηφιδωτό με τον Χριστό:

Εγώ ειμί το φως του κόσμου

Και για να τελειώνουμε με τα ΄΄σωβινιστικά΄΄ μας, μπορεί κανείς να δει την ημέρα (δεν κυκλοφόρησα νύκτα), εικόνες σαν και αυτές…..

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΕΝΝΑΤΟ )

ΕΡΥΚΑΣ

Μια που φθάσαμε μέχρι την Έγεστα, στο βορειοδυτικότερο άκρο της Σικελίας και πριν πάμε στο Παλέρμο, την πρωτεύουσά της, καλό είναι να ανηφορήσουμε και στον Έρυκα, να δούμε το velo di Venere, το πέπλο της Αφροδίτης, κατά τους ντόπιους κατοίκους της, παλαιότερους και σημερινούς.

Είναι μια μκρή ορεινή πόλη, διατηρημένη όμως άριστα, χωρίς παρεμβάσεις σύγχρονες, που διατηρεί όλα της τα κτίσματα, όσων πολιτισμών πέρασαν από αυτήν. Στενά δρομάκια, χαρακτηριστικά της καστροπολιτείας, όπως κάποτε ήταν, με πλήθος, καφέ και μαγαζιά για σουβενίρ με αγγειοπλαστική χειροτεχνία.

Γνωστή κατά την αρχαιότητα, ως τόπος λατρείας της μεσογειακής Θεάς της γονιμότητος. Κατά τον υπάρχοντα μύθο, ο πρώτος που την εποίκησε ήταν ο γιός της Θεάς Αφροδίτης, ο Έρικας, από τον οποίο και πήρε το αρχαίο ελληνικό όομα Έρυξ. Ποτέ της δεν απετέλεσε αποικία της Μεγάλης Ελλάδος, αν και κατοικούσαν σε αυτή αρκετοί Έλληνες. Γηγενείς κάτοικοί της ήταν οι Έλυμοι που λατρεύαν τη Θεά της γονιμότητος, οι ΄Ελληνες ως Αφροδίτη Ερικύνη, οι Φοίνικες της γύρω περιοχής ως Αστάρτη και οι Ρωμαίοι ως Venere Ericina.

Στα 278 π.χ, την καταλαμβάνει ο Πύρρος.

Στα 260 π.χ, καταστρέφεται από τους Καρχηδονίους.

Στα 248 π.χ την καταλαμβάνουν οι Ρωμαίοι. Κατά την περίοδο αυτή, η ακμή της πόλης έφθασε στο απόγειό της, λόγω της μεγάλης σημασίας στην λατρεία της Αφροδίτης που έδωσαν οι Ρωμαίοι. Ο Στράβων (1ος αιώνας μ.χ), δίνει πολλές πληροφορίες για την λατρεία της Αφροδίτης και την ΄΄ιερά πορνεία΄΄ την οποία τιμούσαν ιδιαίτερα οι επισκέπτες που πήγαιναν εκεί από όλα τα μέρη του τότε γνωστού κόσμου.

Στον 12ο αιώνα η πόλη καταλαμβάνεται από τους Νορμανδούς, οι οποίοι ενισχύουν τα οχυρωματικά έργα της.

Κτισμένη, όπως είπαμε πάνω σε ένα ψηλό βράχο, περιβάλεται στη βόρεια πλευρά της, που δεν προστατεύεται από βραχους, από κυκλώπεια τείχη, φτιαγμένα το 1200 π.χ, από τους Έλυμους, συμπληρωμένα από 16 πύργους που έφταιξαν, αργότερα οι Νορμανδοί.

Νορμανδοί. Νορντ μεν, άνθρωποι του βορρά, οι βόρειοι.

Έκτισαν στη θέση του αρχαίου ναού, τα νέα τείχη και στη δυτική πλευρά την εκκλησία Matrice, άριστο δείγμα νορμανδικής αρχιτεκτονικής, οργάνωσαν την πόλη, που μοιάζει, ακόμη και σήμερα, να ζει σε κείνους τους καιρούς.

Ιταλικό κράτος (άσχετα από κόμματα και καθεστώτα, διατήρησε και συντηρεί το δείγμα αυτό της ιστορίας του, χωρίς κομπλεξικούς αφαιρετισμούς και αφορισμούς.

Έρυκας, μια ....... Μονεμβασία σε βουνό !
Τι λέω ο άνθρωπος!

Μονεμβασία, ξεπουλημένη σε ξένους και Έλληνες που … μηδίσαν, ασυνάρτητη και βρόμικη, χωρίς κανένα κρατικό προγραματισμό, πολλές φορές και βρόμικη, απλά να γράφεται στους τουριστικούς οδηγούς και όταν την επισκέπτεσαι, ειδικά όταν έχεις εικόνες από τέτοια, όπως ο Έρυκας, να οικτίρεις που ακόμα έχεις το κουράγιο να πηγαίνεις κάθε 3-4 χρόνια σε εκλογικά τμήματα……!!

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΟΓΔΟΟ )

ΕΓΕΣΤΗ

Η πλέον αμφιλεγόμενη πόλη της Σικελίας.

Δεν αποτελεί ελληνική αποικία, αλλά τα ΄΄κατορθώματά΄΄ της έχουν συμβάλλει, κατά κάποιο ποσοστό, στην αρχή του τέλους των Αθηνών κατά τον Πελοπονησιακό πόλεμο.

Και να το πώς και τα γιατί.

Οι πρώτοι κάτοικοι της πόλης, οι Έλυμοι, έφθασαν εδώ από την ανατολική Μεσόγειο, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις πρόσφατες αρχαιολογικές μελέτες. Έφθασαν στην Εγέστη (εδώ αρχίζει ξανά ο μύθος), μαζί με τον Αινεία, τον γενάρχη των Ρωμαίων, κατά τον Βιργίλιο.
Σε κάποια χρονική στιγμή εξελληνίστικαν, αλλά δεν έπαψαν να βρίσκονται σε συνεχή διαμάχη, με την κοντινή τους Ελληνική αποκία, τον Σελινούντα.

Στα 416 π.χ, οι Εγεσταίοι, έκαναν και κάτι άλλο. Παραπλάνησαν τους πρέσβεις των Αθηνών, λέγοντας ότι είχαν τα μέσα να τους συνδράμουν, στην εκστρατεία τους, εναντίον του κοινού τους εχθρού, τις Συρακούσες. Θα δούμε αργότερα πως.

Η εκστρατεία βέβαια των Αθηναίων, για την κυριαρχία επί της Σικελίας, με επικεφαλή των Αλκιβιάδη, κατέληξε σε τραγωδία (τα είπαμε αυτά στο μέρος για τις Συρακούσες), αλλά και για την Εγέστη, που για να σωθεί από την οργή του Διονυσίου των Συρακουσών, το 397 π.χ, αναγκάσθηκε να συμμαχήσει με τους Καρχηδονίους.

Και επειδή, κάποτε οι λαοί δεν ξεχνούσαν την ιστορία τους….., η εκδίκηση των Συρακουσών ήλθε, επί τυράννου Αγαθοκλέους, στα 307 π.χ, όπου η πόλη λεηλατήθηκε και μετονομάσθηκε σε Δικαιόπολις.

Κατά την διάρκεια των Καρχηδονιακών πολέμων, οι Εγεσταίοι, θυμήθηκαν την κοινή καταγωγή τους με τους Ρωμαίους, πήραν μέρος σε αυτούς, στο πλευρό των Ρωμαίων και έγιναν η πρώτη Ρωμαϊκή πόλη της Σικελίας. Η πόλης πέρασε περίοδο ευημερίας, μέχρι την καταστροφή της από τους Άραβες.

Κατά την Βυζαντινή περίοδο, στα τέλη του 13ου αιώνα, εγκαταλείφθηκε οριστικά, όταν καταστρεπτικός σεισμός την ισοπέδωσε.

Κλείνει λοιπόν ο κύκλος, με τον σεισμό, που τα ισοπέδωσε όλα πλην του αρχαίου ναού.

Ναός, από τα ομορφότερα δείγματα της Δωρικής αρχιτεκτονικής, έργο ικανώτατου αθηναίου αρχιτέκτονα, πλην αγνώστου, κτισμένος σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους, πλην όμως αφιερωμένος όχι σε ελληνική θεότητα, μοχλός της εξαπάτησης των αθηναίων πρέσβεων που είπαμε στην αρχή. Για να προλάβουν οι Εγεσταίοι την άφιξη των τελευταίων και να δείξουν ότι εμείς εδώ είμαστε, ακμαίοι και φιλοαθηναίοι, ο ναός οικοδομήθηκε βιαστικά, μεταξυ 426-416 π.χ και τούτο φαίνεται από το ότι οι κίονές του δεν έχουν ραβδώσεις (δεν πρόλαβαν να τις κάνουν), αλλά και οι μετόπες και τα αετώματα δεν φέρουν διακοσμήσεις.

Είναι όμως πραγματικά ένα τέλειο έργο (τουλάχιστον μέχρι εκεί που πρόλαβαν να το κατασκευάσουν), το πιο εκλεπτυσμένο επίτευγμα της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, διότι δεν συναντάς σε καμμά του διάσταση ευθεία γραμμή, όπως βέβαια και στον Παρθενώνα. Έχει εφαρμοσθεί και σ΄αυτόν τον ναό, η ΚΑΜΠΥΛΟΤΗΤΑ. (4 εκατοστά, στις όψεις-μικρές πλευρές και 8 εκατοστά στις μεγάλες πλευρές).

Άλλο αξιοθέατο της πόλης είναι το ελληνιστικό θέατρο, λαξευμένο στην κορυφή του όρους BARBARO (κάτι θυμίζει αυτό), που κατασκευάσθηκε στα μέσα του 3ου π.χ αιώνα. Η θέα που αντικρύζει κανείς όταν καθίσει στις κερκίδες του είναι πανέμορφη.

Και μία προσωπική παρατήρηση.

Τα καλιτεχνίματα των ειδικών της Μεγάλης Ελλάδος, όπου και να γυρίσεις το μάτι σου, δείχνουν την πρόοδο και το επίπεδο στο οποίο είχαν φθάσει οι πρόγονοί μας, έστω και αν φύγαν από τις εστίες τους, διωγμένοι, κατατρεγμένοι, ακόμη και μπάσταρδοι, όπως του Τάραντα.

Δίπλα σε αυτά τα καλιτεχνίματα, βλέπεις (όπως στην περίπτωση της θέας από το θέατρο της Εγέστης), τα επιτεύγματα της σύγχρονης ιταλικής επιστήμης των αυτοκινητοδρόμων, που βέβαια είναι το κάτι άλλο, χωρίς καμμία σχέση με τις δικιές μας ΠΑΘΕ, ΝΑΘΕ, Αθηνών - Κορίνθου, Κακιάς Σκάλας κ.λ.π.

Αναρωτιέμαι λοιπόν. Τίποτε δεν πήραμε, δεν διδαχθήκαμε, από όσα είπαν, έκαναν, μας άφησαν, τέλος πάντων οι πρόγονοι ;

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ )

ΣΕΛΙΝΟΥΝΤΑΣ

Σειρά για δημιουργία αποικίας στην Σικελία, έχουν και οι Μεγαρείς, οι οποίοι, το 750 π.χ ίδρυσαν στην ανατολική ακτή της Σικελίας τα Υβλαία Μέγαρα και 100 χρόνια μετά τον Σελινούντα στην νοτιοδυτική άκρη της. Την πόλη που είχαν κτισθεί οι περισσότεροι ναοί απ΄ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη πόλη της Μεγάλης Ελλάδος.

Κατά τον Θουκιδίδη η πόλη ιδρύθηκε το 628 π.χ, αλλά φαίνεται να δικαιώνεται από τα πρόσφατα ανασκαφικά δεδομένα, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ο οποίος υποτήριζε ότι η πόλη ιδρύθηκε το 650 π.χ.

Κτισμένος σε μια παράκτια περιοχή, ανάμεσα στα ποτάμια Modione (η σημερινή ονομασία του αρχαίου ποτ. Σελινούντα) και Cottone, ήταν η πιο απομακρυσμένη προς τα δυτικά, ελληνική αποικία. Προς τα δυτικά συνόρευε με την περιοχή που πάντα κυριαρχούσαν οι Καρχηδόνιοι (Μοτύη, Λιλίβαιο) και προς τα βόρεια με την Έγεστα αιώνιο αντίπαλό της.
Αφορμή για την καταστροφική εκστρατεία των Αθηναίων, στην Σικελία, αποτέλεσαν οι συνεχείς πιέσεις των Σελινουντίων προς τους Εγεσταίους και το αίτημα των τελευταίων για προστασία.

Το 409 π.χ οι Καρχηδόνιοι, με αρχηγό τους τον ξακουστό, Αννίβα του Γίσκωνος, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Εγεσταίων, για βοήθεια, αλλά κυριότερα θέλοντας αφορμή για να πάρουν το αίμα τους πίσω από την μεγάλη τους ήττα στην Ιμέρα (480 π.χ), μέσα σε εννέα μέρες, κατέλαβαν την πόλη την οποία και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά, διακόσια σαράντα δύο χρόνια περίπου από την ίδρυσή της.

Αν και ήταν ονομαστά τα τείχη της πόλης για την αντοχή τους, άντεξαν πολύ λίγο (μόλις 9 ημέρες). Τούτο έγινε κατορθωτό, χάρις τις νέες πολιορκητικές μηχανές που έφεραν, αλλά και των μεγαλυτέρων δυνάμεων που διέθεταν οι Καρχηδόνιοι. Με την πτώση της πόλης, 16.000 κάτοικοι θανατώθηκαν και 5.000 πουλήθηκαν ως δούλοι.

Ειρωνεία και αλλαγή στο πολιτικό ισοζύγιο. Οι Καρχηδόνιοι κατέστρεψαν τον Σελινούντα, την μόνη ελληνική πόλη που στη μάχη της Ιμέρας (480 π.χ), ήταν η μόνη ελληνική πόλη σύμμαχός τους, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των Εγεσταίων, που ήταν σύμμαχοι των Αθηνών, στην εκστρατεία των τελευταίων για την κατάληψη της Σικελίας.

Το 276 π.χ την ερειπωμένη πόλη καταλαμβάνει ο Βασιλεύς Πύρρος, αλλά στα 250 π.χ οι Καρχηδόνιοι, καταστρέφουν για δεύτερη φορά την πόλη.

Στους Βυζαντινούς χρόνους και στην μετέπειτα περίοδο των Αράβων στη θέση του Σελινούντα, συναντάμε ένα μικρό οικισμό ο οποίος τελικά καταστρέφεται από σεισμό.

Το αρχαιολογικό πάρκο εκτάσεως 2.700 στρεμμάτων, αποτελεί και την σημερινή ανάμνηση που άφησαν οι Σελινούντιοι σε μας (ας είναι καλά οι Ιταλοί που δεν απορρίπτουν την ιστορία του τόπου στον οποίο ζούν και δεν ζήλεψαν την δική μας ισοπεδωτική ικανότητα !). Στο πάρκο αυτό περιλαμβάνονται, η ακρόπολη και οκτώ συνολικά ναοί. Ναοί που είναι όλοι προσανατολισμένοι στον άξονα ανατολής – δύσης, για τους οποίους δεν βρέθηκε κανένα αναθηματικό εύρημα, για να ονομασθούν με το όνομα του θεού στον οποίο ήταν αφιερωμένοι. Γι΄αυτό και στους τουριστικούς οδηγούς αναφέρονται με λατινικά γράμματα (C,D,E,G,F κ.λ.π).

Ο αξιολογότερος ναός από όλους, είναι ο ναός (Ε) ή ναός της Ήρας, που κτίστικε το 450 π.χ και αποτελεί το καλύτερο δείγμα των Σελινουντίων αρχιτεκτόνων.

Ένας δεύτερος ναός, που τραβά την προσοχή του επισκέπτη είναι ο ναός (G), ο μεγαλύτερος ναός της Σικελίας, μετά τον Ναό του Διός στον Ακράγαντα. Ξεκίνησε να κατασκευάζεται γύρω στα 520 π.χ, αλλά λόγω των μεγάλων τεχνικών λύσεων που έπρεπε να εφαρμοσθούν, από τους αρχιτέκτονες, μετά από 50 χρόνια έμεινε ημιτελής. Αρκεί κανείς να συγκρίνει τη βάση του κίωνα, σε σχέση με τον άνθρωπο, για να καταλάβει το μέγεθός του.

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ )

ΑΚΡΑΓΑΝΤΑΣ

΄΄Η ομορφότερη πόλη των θνητών΄΄, κατά την ωδή του Πινδάρου, που συνέθεσε για να δοξάση την νίκη, στην Ολυμπία, του Θήρωνα, τυράννου και άρχοντα του Ακράγαντα.

΄΄ Οι Ακραγαντινοί διασκεδάζουν σαν να πρόκειται να πεθάνουν αύριο και κατασκευάζουν τα σπίτια τους σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα΄΄ κατά τον μεγαλύτερο φιλόσοφο της Σικελίας τον Εμπεδοκλή.

Ιδρύθηκε το 580 π.χ, από κατοίκους της γειτονικής Γέλας, (108 χρόνια μετά την ίδρυση της ίδιας της Γέλας), επίσης ελληνικής αποικίας και αντιπροσωπείας της μητρόπολής της Ρόδου.
Έφθασε σε μεγάλη ακμή, λόγω του εμπορίου που ανέπτυξε και των εξαγωγών σε δημητριακά, λάδι, κρασί, προς όλες της τότε γνωστές αγορές.

Ο τύραννος του Ακράγαντα Θήρων, μαζί με τον Γέλωνα των Συρακουσών, κατατρόπωσαν τους Καρχηδονίους, στην Ιμέρα.

Στα 407 π.χ όμως πλήρωσαν αυτή τους την νίκη, όταν μετά από επτά μήνες πολιορκίας από τους Καρχηδονίους, η πόλη καταστράφηκε σε τέτοιο βαθμό που δεν μπόρεσε από κει και μετά να ξαναβρεί την παλιά της αίγλη.

΄΄…….. και κατασκευάζουν τα σπίτια τους σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα΄΄. Όχι μόνο τα σπίτια τους αλλά και τους ναούς τους. Αυτό είναι αλήθεια.

Ο αρχαιολογικός χώρος, η κοιλάδα των ναών, που σήμερα έχει διαστάσεις 4,5 επί 3 χιλιόμετρα, μαρτυρεί το μεγαλείο της πόλης και επιβεβαιώνει τον Εμπεδοκλή.
Τεράστιος χώρος, με έξη ναούς, με καλύτερα διατηρημένο τον ναό της Ομονοίας.

Το δέος που επέβαλαν αυτοί οι ναοί, στους περιπλέοντες τα παράλια του Ακράγαντα, ειδικά την νύκτα, που όλοι φωτιζόταν, ήταν η ασπίδα αλλά και η αποτροπή για κάθε εισβολέα.

Ο ναός της Ομονοίας, αποτελεί το αποκορύφωμα, από κατασκευαστικής πλευράς, των πειραματισμών, στο πλαίσιο του Δωρικού ρυθμού. Είναι πολύ καλά διατηρημένος, γιατί ο Άγιος Γρηγόριος, επίσκοπος του Ακράγαντα, τον μετέτρεψε, το 597 μ. χ, σε χριστιανικό, στην μνήμη των αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

Άλλοι ναοί στην κοιλάδα των ναών, ο ναός του Ηφαίστου, των Διοσκούρων, της Ήρας Λακινίας, του Ηρακλή και του Ολυμπίου Διός.

Ναός του Ολυμπίου Διός, γνωστός και ως ναός των Γιγάντων. Είχε μέγεθος 53 επί 110 μέτρα. Ήταν επτάστυλος και είχε τόσο μεγάλα μεταξόνια, ώστε ήταν αδύνατον να γεφυρωθουν με απλά επιστήλια, γι΄αυτό εφαρμόσθηκε η λύση του ψευδοπεριπτέρου ναού. Γιγάντια αγάλματα Ατλάντων, υποστήριζαν το επιστύλιο, πατώντας στα μετακιόνια (από το βιβλίο, Ο Τύραννος των Συρακουσσών του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, εκδόσεις Ψυχογιός ).

Το έργο θα τελείωνε, το 408 π.χ.
Έμεινε ατελείωτο.

Στα 407 π.χ ο Ακράγαντας καταστράφηκε από τους Καρχηδονίους με αρχηγό τον Ιμίλκωνα, μια που ο Αννίβας, είχε πεθάνει από τον λοιμό που ξέσπασε στο στρατόπεδό του, κατά την διάρκεια της επτάμηνης πολιορκίας της πόλης.

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ )

ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ

Συρακούσες. Η κυρίαρχη πόλη των ελληνικών αποικιών στη Σικελία. Έπεξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του ελληνισμού της διασποράς, αλλά και των Αθηνών της κλασικής εποχής. Ιδρύθηκε από Κορίνθιους εποίκους, οι οποίοι με αρχηγό τον Αρχία, εγκαταστάθηκαν εδώ το 734 π.χ. Οι έποικοι, εγκαταστάθηκαν στη νησίδα Ορτυγία, η οποία από τα ανατολικά, οριοθετεί ένα από τα ασφαλέστερα λιμάνια της Ιταλίας. Απέναντι, στα νοτιοδυτικά, της Ορτυγίας, στις εκβολές του ποταμού Ανάπου, υπήρχε ένα μεγάλο έλος το Συρακό ή Λυσιμέλεια, από το οποίο η Συρακούσες, δανίσθηκαν το όνομά τους.

Το μεγάλο έλος! Το Βατερλό πολλών χιλιάδων, Ελλήνων (Αθηναίων 415-413 π.χ) και Καρχηδονίων. Λυσιμέλεια, σημαίνει αποσύνθεση των μελών. Είναι το τελικό αποτέλεσμα της ελονοσίας, του λοιμού που αποδεκάτισε τα καλύτερα νιάτα των Αθηναίων, όταν πολιορκώντας τα απόρθητα τείχη των Συρακουσών, στρατοπεύδευσαν, στην περιοχή αυτή. Κάποιοι θα πουν (και ίσως έχουν κάποιο δίκαιο), ότι αυτή ήταν η αρχή του τέλους για την παντοκρατορία των Αθηνών, που χάνοντας τόσο κόσμο στην πολιορκία για την κατάκτηση των Συρακουσών, συμμάχου της Σπάρτης, άρχισε να λυγίζει στις πιέσεις των συνασπισμένων, Σπαρτιατών, Κορινθίων και Βοιωτών.
Ο τάφος όλων των στρατευμάτων που πολιόρκησαν κατά καιρούς τις Συρακούσες, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Διονύσου του Πρεσβυτέρου.

Από το μικρό αυτό νησάκι η πόλις άρχισε να επεκτείνεται και έφθασε, κατά την πρώτη περίοδο ακμής της, τον 7ο και 6ο π.χ αιώνα, να έχει 500.000 χιλιάδες κατοίκους, σε τέσσερις συνοικίες απέναντι από την Ορτυγία, τις Άκρες (664 π.χ), τις Κασμένες (644 π.χ), την Καμαρίνα και τον Έλωρο (598 π.χ).

Ήταν ο Γέλων (485-478 π.χ), ο ικανότατος τύραννος των Συρακουσών, που μαζί με τον Θήρωνα του Ακράγαντα, το 480 π.χ στην Ιμέρα, κατατρόπωσαν τους αιώνιους αντιπάλους των Ελλήνων της Σικελίας, τους Καρχηδόνιους.
Ο διάδοχός του ο Ιέρωνας Α΄ έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για τις μεγάλες του στρατιωτικές νίκες, αλλά και για την μεγάλη ώθηση που έδωσε στις τέχνες και στα γράμματα. Επί της εποχής του, παρουσιάσθηκαν, στο περίφημο θέατρο των Συρακουσών, τα έργα του Αισχύλου, του Σιμωνίδη και του Πινδάρεως.

Η εποχή του ‘’Στρατηγού – Αυτοκράτορα’’ Διονυσίου του Πρεσβυτέρου ( 405-367 π.χ), οι Συρακούσες, αποτελούν την μεγαλύτερη ελληνική δύναμη και οι κτήσεις της απλωνόταν, στο μεγαλύτερο μέρος της Σικελίας, την Ν.Ιταλία, με κτήσεις και οικισμούς, στη πόλη της Δυτικής Ιταλίας, την Αγκώνα και στην Ατρία, στα βόρεια της Αδριατικής ( έναν ενετικό οικισμό, στον οποίον είχαν προστεθεί ο οικισμός των Ετρούσκων και των Συρακουσίων. Εκεί στις εκβολές του ποταμού Πάδου, του Ηριδανού κατά τους ‘Ελληνες, ο Συρακούσιος Φίλιστος, επιστήθιος φίλος του Διονυσίου, κατασκεύασε τη ΦΙΛΙΣΤΙΝΗ ΤΑΦΡΟ, ένα κανάλι που ένωνε τη βόρεια διακλάδωση του Πάδου, με την λιμνοθάλασσα της Ατρίας, διευκολύνοντας τεράστια, την διακίνηση του εμπορίου με την πλούσια σε όλα τα είδη προϊόντων ενδοχώρα της Ετρουρίας.

Αλλά και στην απέναντι ακτή της Αδριατικής, στην σημερινή Κροατία, είχαν φθάσει οι κτήσεις της ελληνικής αυτής πόλης. Μεγάλη η έκπληξη του Διευθυντή του κέντρου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, Φραντσέσκο Μπαταρίν, όταν φέτος (2005), παραθερίζοντας στο νησάκι Χβαρ, της Κροατίας, έμαθε ότι αυτό ήταν αποικία των Ελλήνων των Συρακουσών.

Είναι αυτό που πρέπει να λέμε και να διαφημίζουμε παντού (που τέτοια εξυπνάδα όμως !!), ότι ο Ελληνικός πολιτισμός δεν ανήκει μόνο στους ΄Ελληνες, αλλά στον κόσμο ολόκληρο.

Στην εποχή αυτού του ‘’τυράννου’’ λοιπόν, η πόλις αποκτά το τείχος 32 χιλιομέτρων που την περικλείει σχεδόν ακόμη και σήμερα, καθώς και το ισχυρότατο φρούριο του Ευρύαλου, στον λόφο των Επιπολών.

Για τις Συρακούσες ο Πλάτωνας, (τις πολιτικές θεωρίες του οποίου, ο Δίωνας, προσπάθησε να υλοποιήσει αλλά απέτυχαν), είπε πως ΄΄αν οι Συρακούσιοι δεν απέβαλλαν τον σικελικό τρόπο ζωής, το πολίτευμά τους θα ήταν εναλλάξ, άκρατη δημοκρατία και τυραννίδα΄΄.

Και δικαιώθηκε εκ της μετέπειτα ιστορίας της πόλης.

Στα 212 π.χ, η πόλης πέφτει στα χέρια των Ρωμαίων, οι οποίοι σφάζουν όλο τον πληθυσμό, μεταξύ των οποίων και τον Αρχιμήδη!! σηματοδοτώντας έτσι την αρχή της παρακμής της πόλης.

Μια παρακμή που σταματά – δυστυχώς για λίγα χρόνια – με την ίδρυση της πρώτης χριστιανικής κοινότητας από τον Απόστολο Παύλο, την επανακατάκτασή της από τον Στρατηγό Βελισσάριο (535 μ.χ) στρατηγό του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανού, που διαρκεί μέχρι 878 όταν καταλαμβάνονται από τους Καρχηδονίους.

Η καρδιά της πόλης, το νησάκι Ορτυγία, ακόμη και σήμερα είναι ένας παράδεισος, ζωντανό και αδιάψευστο στοιχείο, της δόξας των αρχαίων Συρακουσών. Μπαίνοντας από τον ηπειρωτικό χώρο, δεσπόζει, ο αρχαιότερος Δωρικός ναός του δυτικού κόσμου, ο Ναός του Απόλλωνα, έργο του Κλεομένη. Μπορούμε να δούμε στη βάση του ΄΄το Κλεομένης εποίησεν΄΄.

Η Πλατεία του Καθεδρικού Ναού ( PIAZZA DUOMO), δεν είναι τίποτε άλλο από μία ωραία, χριστιανική τρίκλιτη βασιλική του 7ου μ.χ αιώνα, στην οποία μετατράπηκε, ο πανέμορφος Ναός της Αθηνάς, κτισμένος από τον Γέλωνα το 480 π.χ, για τα επινίκια της νίκης των συνασπισμένων Ελλήνων επί των Καρχηδονίων, στην Ιμέρα. Σώζονται σχεδόν όλες οι κολώνες του αρχαίου ναού, ύψους 8,7 μέτρων.

Η πλατεία είναι περίκλειστη, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής μορφής, μοιάζει με τμήμα κύκλου, βρίσκεται δε στο υψηλότερο σημειό της Ορτυγίας, για να έχει ο τότε επισκέπτης θέα και οπτική επαφή με τα δύο λιμάνια της, αλλά και οι ναυτικοί της πόλης, που γυρνούσαν από τα ταξίδια τους, να αντικρύζουν την τεράστια επιχρυσωμένη ασπίδα που βρισκόταν στο ανατολικό αέτωμα του Ναού της Αθηνάς.
Στην πλατεία αυτή, έχει τρέξει αρκετό αίμα, κατά την περίοδο του Διονυσίου του Πρεσβυτέρου, στην προσπάθειά του να κυριαρχήσει των δημοκρατικών, αλλά και στην συνέχεια, όταν αυτοί προσπάθησαν να τον εκθρονίσουν. Για να φθάσει κανείς στην πλατεία, αρκή να βρει, εύκολα ομολογώ, ρωτώντας που είναι η πλατεία του Αρχιμήδη. Όλοι οι σημερινοί Συρακούσιοι τον ξέρουν.

Η Κρήνη της Αρέθουσας. Τη συναντάμε κατηφορίζοντας από την πλατεία προς την θάλασσα. Κρήνη, που σήμερα - σαν μικρή λιμνούλα - είναι ξακουστή για τους παπύρους που φυτρώνουν σ’αυτήν, αλλά που οι αρχαίοι Συρακούσιοι πρόγονοί μας, πίστευαν ότι οφείλουν την ύπαρξή τους.

Κρήνη, με γλυκό καθάριο νερό, στα 4 μέτρα από την θάλασσα. Αν ήταν δυνατόν να μην βρεθεί ο μύθος, η τόσο αγαπημένη συνήθεια των αρχαίων για την εξήγηση παράξενων, για την εποχή τους, θεμάτων αλλά και φαινομένων. Αρέθουσα, η Νύμφη της Αρκαδίας, που κυνηγημένη από τον Θεό-ποταμό Αλφειό και εραστή της, βοηθούμενη από την Θεά Άρτεμη, κατέφυγε εδώ, στις Συρακούσες, για να γλυτώσει από την ερωτική του μανία και μεταμορφώθηκε σε πηγή. Μια πηγή σχεδόν μυθική για τους Συρακούσιους, γιατί εκτός από το παράξενο του γλυκού και καθάριου νερού, ήταν το σημείο εκείνο που τους κράταγε σε ζωή, με τα νερά της, κατά την διάρκεια των πολιορκιών της πόλης. Γι’αυτό και οι κάτοικοι της πόλης την τιμούσαν σαν θεά. Σήμερα βέβαια, αποτελεί ρηχό αξιοθέατο, για τους αμύητους τουρίστες.

Νεάπολη. Στην απέναντι μεριά τώρα της Ορτυγίας, στα βορειοδυτικά, υπάρχει το μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο, της Μεγάλης Ελλάδος, με κυριότερα το Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο και τα αρχαία Λατομεία.

Το Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο είναι ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά θέατρα. Η τελική του μορφή, αυτή που βλέπει σήμερα ο επισκέπτης, δόθηκε στα 230 π.χ και του έδωσε την χωρητικότητα των 15.000 θεατών. Σε αυτό το θέατρο παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ( 476 π.χ), το έργο του Αισχύλου ΑΙΤΝΑΙΟΙ.

Τα Αρχαία Λατομεία, είναι στον ίδιο με το θέατρο, αρχαιολογικό χώρο, όντως από τα μεγαλύτερα της αρχαιότητας, με εξαγωγές, την εποχή εκείνη, σε όλη την Μεσόγειο. Δεν είναι βέβαια λόγος αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, να δει κανείς λατομεία, αν δεν γραφόταν – και εδώ – η ιστορία, τόσο απόμακρη και άγνωστη σε πολλούς. Λατομεία του Παραδείσου (Latomia del Paradiso), τα λένε, σε αντίθεση με το τι αντιπροσωπεύανε, για τους 7.000 Αθηναίους αιχμαλώτους, το 413 π.χ, που μετά την ήττα τους, από τους Συρακούσιους, οδηγήθηκαν αλυσοδεμένοι, στις πέτρινες σπηλιές, τα λατομεία, σίγουρο ότι θα περνούσαν το υπόλοιπο της ζωής τους εκεί, χωρίς να αντικρύσουν ποτέ ξανά το φώς του ήλιου. Τους σημάδεψαν, με πυρωμένο σίδερο στο μέτωπο, σαν να ήταν άλογα και τους έστειλαν να σαπίσουν στις σκοτεινές σπηλιές, όπου ο θόρυβος από τις αξίνες που κτύπαγε το μάρμαρο, σου τρύπαγε τα αυτιά. Γλύτωσαν μόνο όσοι από αυτούς ήξεραν απ’έξω τους στίχους, από τις ΤΡΩΑΔΕΣ, του Ευριπίδη, του ύμνου στην ειρήνη. (από το βιβλίο, Ο Τύραννος των Συρακουσσών του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, εκδόσεις Ψυχογιός ).

‘Ότι άλλο δείχνεται στους ανυποψίαστους τουρίστες στο μέρος αυτό, είναι ανάξιο λόγου, για τους υποψιασμένους. Κάτι ... αυτιά του Διονύσου, σπηλιές των Σχοινοποιών, κ.λ.π, είναι τουριστικά τερτίπια και τίποτε άλλο.
Ευχάριστη έκπληξη, από φέτος (2005), όπως με διαβεβαίωσε ο ξεναγός μας, η ύπαρξη σε μετάφραση στα ελληνικά, πολλών οδηγών και άλλων συγγραμμάτων, από τα τουριστικά περίπτερα του χώρου. Ας είναι, σε χώρο της Μεγάλης Ελλάδος, να μην βρίσκεις οδηγό στα ελληνικά!
Μια δεύτερη ευχάριστη έκπληξη και πάλι το 2005, είναι ότι οι Συρακούσες, προσετέθηκαν στο μακρύ κατάλογο των μνημείων της παγκοσμίου πολιτιστικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Καλό και αυτό.
Αλήθεια, εμείς πότε θα αντιληφθούμε τις πτυχές μέσα από τις οποίες θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για Ελλάδα !!

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ )

ΤΑΥΡΟΜΕΝΙΟ

Η Ταορμίνα του Γκαίτε, του Τενεσή Γουϊλιαμς, του Ζαν Κοκτώ και του Όρσον Γουέλς, της Ρίτας Χέϊγουωρθ και της Γκρέτα Γκάρμπο, του Γκάρι Γκράντ και του Τζον Στάϊνμπεκ.

Η Ταορμίνα του ξακουστού ξενοδοχείου υπερπολυτελείας TIMEO, κτισμένο το 1874, δίπλα στη είσοδο του αρχαίου ελληνικού θεάτρου (!), του διάσημου καφέ WUNDERBAR στη πλατεία ΙΧ ΑΠΡΙΛΙΟΥ, και του Διεθνούς Φεστιβάλ κινηματογράφου, που το 2005, ήταν αφιερωμένο στην ξανθιά καλλονή του Χόλυγουντ, κρυφή σύντροφο του JFK των ΗΠΑ

και στο οποίο τιμήθηκε, για την προσφορά της στο διεθνή κινηματογράφο η ‘’δικιά μας’’ Ειρήνη Παππά.

Το Ταυρομένιο, η σημερινή Ταορμίνα δηλαδή, ιδρύθηκε το 403 π.χ. Αποτελούσε αποικία της κοντινής πόλεως Νάξου ( σήμερα Giardini Naxos ), της πρώτης ελληνικής αποικίας στη Σικελία, που ιδρύθηκε από, Χαλκιδείς με επικεφαλής τον Αθηναίο Θεοκλή και από Ίωνες, κατοίκους της δικής μας νήσου Νάξου.

Το Ταυρομένιο των τουριστών, που γεμίζουν την Via Teatro Greco, άλλοι για να αγοράσουν τα πανάκριβα τουριστικά είδη και άλλοι για να φθάσουν εκεί που τελειώνει ο δρόμος, στο αρχαίο ελληνικό θέατρο του Ταυρομενίου.

Χτίσθηκε στον 3ο π.χ αιώνα και είναι το δεύτερο, μετά το θέατρο των Συρακουσών, μεγαλύτερο αρχαίο ελληνικό θέατρο, της Σικελίας. Είναι ξακουστό για τη τέλεια ακουστική του αλλά και για την υπέροχη θέα του. Όταν κανένας κάθεται στις πάνω σειρές των καθισμάτων, μπορεί να δει στα δεξιά του, την επιβλητική κορυφή της Αίτνας και στα αριστερά του την ωραία ανατολική ακτή του Ιονίου πελάγους.

Το Ταυρομένιο, το ονομαστό ‘’ Οχυρό του Ταύρου’’ που θεωρούταν από τους γηγενείς της Σικελίας, ως μέρος ιερό, αποτελούσε στρατηγικό σημείο και σημείο στηρίξεως της αμυντικής γραμμής που έφρασε τον παραθαλάσσιο δρόμο που συνέδεε τις Συρακούσες με τη Μεσσήνη και το Στενό, καθώς ήταν κτισμένο σε μια θέση σχεδόν απόρθητη, πάνω στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου.

Αυτό το απόρθητο μέρος, προσπάθησε να καταλάβει, με νυκτερινή καταδρομική ενέργεια, σκαρφαλώνοντας από το πιο απότομο και λιγότερο φυλασσόμενο σημείο, ο Διόνυσος ο Πρεσβύτερος, στην πορεία του για την κατάληψη του Ρηγίου και λίγο έλειψε να τραυματισθεί θανάσιμα.

Η πόλη γνώρισε περίοδο ακμής στην εποχή του Ανδρομάχου, πατέρα του ποιητή Τιμαίου (από όπου και η ονομασία του σημερινού υπερπολυτελούς ομόνυμου ξενοδοχείου).
Στα 902 κατακτήθηκε από τους Άραβες και στα 1078 από τους Νορμανδούς του Ρογήρου.

‘’Ανακαλύφθηκε’’ από την τότε ‘’ελιτ’’ της Αλβιώνος, στα τέλη του 18ου αιώνα και έγινε θα λέγαμε ένα θέρερτο για όλους αυτούς.

Ας είναι και έτσι, ίσως να είναι καλύτερα, να διατηρείται σε ζωή (και να συντηρείται), όλο το μεγαλείο του αρχαίου Ταυρομενίου, γιατί πώς θα μπορούσε να επισκευθεί κανένας τον, καλά συντηρημένο (όπως και όλα τα υπόλοιπα σημεία της πόλης πρέπει να τονίσουμε), Ιερό Ναό της Παναγίας του Βράχου (Madonna della Rocca), κτισμένο πάνω στην ακρόπολη του ελληνιστικού Ταυρομενίου.

Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Μακάρι να κάναμε και στην Ελλάδα τέτοια, αλλά που!

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ )

ΜΕΣΣΗΝΗ

Στην αρχαία σικελκή διάλεκτο Ζάγκλη, σημαίνει δρεπάνι. Το σχήμα του λιμανιού της Μεσσήνης θυμίζει δρεπάνι και αυτός είναι ο λόγος που οι κάτοικοί της, την ονομάσαν έτσι, πρίν την άφιξη των ελλήνων αποίκων. Οι Έλληνες ερχόμενοι από την μακρινή Εύβοια, περίπου το 730 π.χ, έψαχναν, τι άλλο; κάτι να θυμίζει τη αγαπημένη πατρίδα τους. Ο ιδανικότερος τόπος δε θα μπορούσε να είναι άλλος από την πόλη Ζάγκλη, ίδια Χαλκίδα και απέναντι το μεσογειακό Ρήγιο, ίδιο Δήλεση, Τανάγρα. Εδώ λοιπόν εγκαταστάθηκαν για την νέα τους ζωή και πατρίδα.
Στα 493 π.χ, ο τύραννος του Ρηγίου Αναξίλας, που καταγόταν από την πόλη Μεσσήνη της δυτικής Πελοποννήσου, αφού κατέλαβε το, τεράστιας στρατηγικής σημασίας, λιμάνι, της έδωσε το όνομα της μητέρας – πόλης.

…… Και έτσι ονομάζεται μέχρι σήμερα, Μεσσήνη!!

Στα 396 π.χ καταστρέφεται από τους Καρχηδονίους, όταν αυτοί υπό την αρχηγία του Ιμίλκωνα, με έναν υπερκερωτικό ελιγμό, παρέκαψαν τους παρατεταγμένους Μεσσήνιους και μπήκαν με τον στόλο τους απ΄ευθείας στο λιμάνι της πόλης. Από τους ικανούς άνδρες της πόλης σώθηκαν καμμιά πενηνταριά που γλύτωσαν κολυμπώντας προς το Ρήγιο. Από το επίτευμα αυτό, μετά την απελευθέρωση θεσπίσθηκαν ετήσιοι αγώνες διάπλου του Στενού.
Η Μεσσήνη επανιδρύεται από τον τύραννο των Συρακουσών Διόνυσο τον Πρεσβύτερο.
Στα χρόνια της Βυζαντινής, αλλά και της Αραβικής, αργότερα, κυριαρχίας, η Μεσσήνη αποκτά την αίγλη που της αρμόζει, για δύο κυρίως λόγους, το λιμάνι της, στρατηγικότατο, και την παραγωγή του ξακουστού μεταξιού της.
Στα 1571, στο λιμάνι της Μεσσήνης, συγκεντρώνεται και αποπλέει για την Ναύπακτο, ο στόλος των Χριστιανών, για την περίφημη ομόνημη ναυμαχία με τον Οθωμανικό στόλο.
Πλούτη και φήμη βοηθούν την πόλη στην πορεία της, μέχρι τον 19ο αιώνα. Την εποχή εκείνη, παράσιτο καταστρέφει τις φυτείες του μεταξιού και σηματοδοτεί την έναρξη της καθοδικής πορείας της πόλης.
Μετά από επιδημία πανώλης το 1743, χολέρας το 1854 και πολλούς σεισμούς, με τον μεγαλύτερο από αυτούς να συμβαίνει το 1908, η πόλη αποδεκατίζεται και προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί μέχρι και σήμερα.

Κτισμένη στην βορειανατολική άκρη της Σικελίας, ακριβώς απέναντι από το Ρήγιο, νομίζει κανείς πως μπορεί να αγγίξει είτε τη μία είτε την άλλη από τις δύο πόλεις. Δύσκολο να φαντασθείς ότι τα στενά αυτά, για τον αρχαίο μύθο, φιλοξενούσαν την Σκύλλα και την Χάρυβδη.
Βέβαια όλα αυτά φαίνονται παιδιάστικα το 2005, αλλά πίσω στον 7ο π.χ αιώνα, ....

‘’....στους πρώτους ταξιδευτές από την Ελλάδα, που βρέθηκαν σ΄αυτά τα νερά με τα δυνατά ρεύματα του Στενού που παρέσυραν τα εύθραυστα καράβια τους πάνω στα βράχια δεξιά και αριστερά, (το θέαμα), πρέπει να φάνηκε άγριο και τροματικό. Η θέα της Αίτνας με τους καπνούς της, τα μουγκρητά που έκανα την γη να σείεται, τα απότομα βράχια στα ανατολικά, τα παρθένα δάση… όλα έμοιαζαν απειλητικά και ξένα. Γι΄αυτό φαντάσθηκαν πως πριν από κείνους, ο Οδυσσέας, ο περιπλανώμενος ήρωας, είχε ήδη ταξιδέψει σ΄ετούτα τα ταραγμένα νερά νικώντας τα τέρατα, τυφλώνοντας τον Κύκλωπα, ξεγελώντας τις Σειρήνες και λύνοντας τα μάγια της Κίρκης... ‘’ (από το βιβλίο, Ο Τύραννος των Συρακουσσών του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, εκδόσεις Ψυχογιός ).

Και στην κεντρική πλατεία της πόλης, ο μεγάλος και πολύπαθος από τους σεισμούς και τον βομβαρδισμό του 1943, καθεδρικός ναός, κτισμένος από τον Ρογήρο Β΄, με ψηφιδωτά βυζαντινών καλιτεχνών της Πόλης πίσω στα 1197.

Και δώ Ελλάδα!!

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ )

ΜΕΤΑΠΟΝΤΙΟ

Γύρω στα 20 χιλιόμετρα νότια του Τάραντα, μετά από μία διαδρομή, ανάμεσα από απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ελιές, υπάρχει το Μεταπόντιο.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα μύθο, ιδρύθηκε από τους κατοίκους της αρχαίας Πύλου, που καθοδηγούμενοι από τον Νέστορα, μετά την άλωση της Τροίας, έφθασαν εδώ και στη περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα από δύο ποτάμια, τον ποτ. Μπραντάνο (Bradano) και Μπασέντο (Basento) νοτιότερα, ίδρυσαν το Μεταπόντιο.
Σύμφωνα με νεότερες αρχαιολογικές έρευνες, η πόλις ιδρύθηκε από τους Αχαιούς, τον 7ο π.χ αιώνα, που προερχόταν, είτε από την Πελοπόννησο, είτε από μια άλλη ελληνική αποκία που βρίσκεται γύρω στα 50 χιλιόμετρα νοτιότερά του, την Σύβαρη.
Αποτελούσε, τη πόλη – ασπίδα για την Σύβαρη και τον Κρότωνα (και οι δύο νοτιώτερα της), από την απειλή του Τάραντα, που ήταν αποικία των Σπαρτιατών.
Στα 510 π.χ, όταν καταστράφηκε η Σύβαρης, εντάχθηκε στην σφαίρα επιρροής του Τάραντα.
Στα 415 π.χ, συμμάχησε με τους Αθηναίους, στην προσπάθεια των τελευταίων, να καταλάβουν την Σικελία.
Στο Μεταπόντιο, κατέφυγε ο φιλόσοφος Πυθαγόρας, όταν τον έδιωξαν από τον Κρότωνα.
Εδώ κατασκευάσθηκε, γύρω στο 550π.χ, ο πρώτος αρχαίος ναός της Μεγάλης Ελλάδος, (δωρικού ρυθμού) που σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση, κτισμένος σε ένα λόφο, στα βόρεια της πόλης, αφιερωμένος στη Θεά Ήρα.

Ο λόγος της διατήρησής του σε καλή κατάσταση είναι ότι χρησιμοποιήθηκε, κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, από τους Ιππότες, για συνεδρειάσεις και γεύματα. Από τότε είναι γνωστός και με την ονομασία Τράπεζες των Ιπποτών ( Tavole Palatine ).

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ( ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ )

ΤΑΡΑΝΤΑΣ


Μετά από ταξίδι 18 περίπου ωρών, από την Πάτρα, φτάνει κανείς στο Μπάρι και από κεί στον Τάραντα.
Αποικία της αρχαίας Σπάρτης που ιδρύθηκε το 708 π.χ, όταν ο ιδρυτής της πόλης, Φίλανθος από την Λακωνία, έφερε, στο σημείο αυτό τα νόθα παιδιά των Σπαρτιατισσών που τα είχαν αποκτήσει με είλωτες, κατά την διάρκεια των πολέμων με τους Μεσσήνιους. Η μεγαλύτερη ακμή της πόλης, υπήρξε η περίοδος από 450 μέχρι 350 π.χ, κατά την οποία η γύρω, σημερινή ιταλική, περιοχή, υπό την επικυριαρχία της, επί των γηγενών πληθυσμών, γνώρισε την ανάπτυξη του εμπορίου, με αποκορύφωμα την περίοδο 430 - 365 π.χ, εποχή του ικανότατου φιλισόφου και πολιτικού ανδρός Αρχύτα, φίλου του Πλάτωνα.
Δίκαια θεωρείται από πολλούς, η ‘’ πρωτεύουσα’’ της Μεγάλης Ελλάδος, για την υπερπόντια εξάπλωση των Ελλήνων.
Στα 209 π.χ, ως τιμωρία του Τάραντα, για την συμμαχία τους με τους Καρχηδονίους του Αννίβα, καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους, υπό τον Ύπατο Κόιντο Φοίβιο Μάξιμο και κατά- στράφηκε ολοσχερώς.
Στα 927 μ.χ καταστρέφεται και πάλι από τους Σαρακηνούς.
Στα 967 μ.χ επανιδρύεται από τον Στρατηγό του Βυζαντίου Νικηφόρο Φωκά και ο Τάραντας περνά περίοδο αναγέννησης.
Στα 1063 κατακτάται από τους Νορμανδούς και αρχίζει μία άλλη περίοδος στην ιστορία της.
Δέχεται πολλές επιδρομές από Τούρκους κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, λόγω του φυσικού και στρατηγικού της λιμανιού.
Στα 1801, αποτελώντας τμήμα της Απουλίας, που ανήκε στους Αραγόνες βασιλείς, καταλαμβάνεται από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα.
Στα 1815 επιστρέφεται στους Βουρβόνους.
Στα 1860 τελικά, ενσωματώνεται στο Βασίλειο της Ιταλίας.


Μεγάλη η διαδρομή της και η ιστορίας της.
Πολλοί αυτοί που ζήλεψαν την στρατηγική θέση του λιμανιού της και κατόρθωσαν, να το καταλάβουν, παρωδικά ή μόνιμα.
Ένα το αξιολογότερο.
Τα ‘’μπάσταρδα’’ εκείνα παιδά των Σπαρτιατισσών, πίσω στα 708 π.χ, με την οξύνειά τους, την αποτελεσματικότητά τους και το δημιουργικό τους πνεύμα, απέδειξαν – για μια ακόμη φορά – ότι όταν η ράτσα μας (όπως και άλλες, βέβαια), αποτελεί ‘’μειονότητα’’ και αισθάνεται καταδιωκόμενη, μεγαλουργεί, βρίσκει τις άμυνές της, αποδεικνύει την αρχαία των νέων υπόσχεση ''άμες δε γεσόμεθα, πολλώ κάρονες’’




Α! και μία …… λεπτομέρεια, που ίσως να (μην) έχει και πολύ σημασία !!!!
Η πόλις σήμερα ακόμη (;) διατηρεί στο επίσημο σήμα της, πάνω από τον άνδρα με την τρίαινα που ιππεύει ένα δελφίνι, την ελληνική λέξη ΤΑΡΑΣ !

ΕΝΑΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ

ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΔΑ
(MAGNA GRECIA)
( Νότιος Ιταλία – Σικελία )

‘’ΜΑΣ ΕΤΕΡΕ ΤΟ ΡΕΜΑ’’

Ένας γραικάνικος στίχος κάποιου τραγουδιού που ακούγεται στις διάφορες τελετές αδελφοποιήσεως, χωριών της Μεγάλης Ελλάδος με δήμους ή/και κοινότητες της σημερινής Ελλάδος, όπως στον Δήμο Αλμυρού, του Βελβενδού κ.α.

‘’ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΚΡΕΤΣΙΟΙ ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΓΚΟ’’

Έλεγε σε ένα γκρούπ, ταξιδιωτών, ο καθηγητής VIOLI, φιλόλογος, στο Λύκειο της BOVA MARINA, του ΓΥΑΛΟΥ ΤΟΥ ΒΟΥΑ δηλαδή, και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, στο σημερινό κεφαλοχώρι των ελληνόφωνων χωριών της Καλαβρίας και τους εξηγούσε ότι η λέξη ‘πλατέγκο’’ στα γραικάνικα σημαίνει ‘’γλώσσα’’ και προέρχεται από το ομηρικό ρήμα που σήμαινε ‘’ομιλώ’’.

Έρχονται στη σκέψη, όλες οι ‘’αποθηκευμένες’’ στον σκληρό μου, γνώσεις, όχι βέβαια επιπέδου σοβαρού, για τον μύθο της καταδίωξης του Δαιδάλου από τον Μίνωα, που σηματοδοτεί την Μινωική παρουσία στην Ιταλία, άσχετα αν περιορίζεται στην Απουλία και στον Ακράγαντα, για την εποίκηση των Ελλήνων της Ν. Ιταλίας και της Σικελίας, τον 8ο π.χ αιώνα και για τις τρομερές πολιορκητικές μηχανές του Αρχιμήδη, στις Συρακούσες, για τον θάνατό του, για τον περίφημο Στρατηγό του Ιουστινιανού, τον Βελισσάριο (535 μχ) και την επανακατάκτηση μεγάλου μέρους της Μ. Ελλάδος, για λογαριασμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και σε κάποια στιγμή λέω, δεν γίνεται, πρέπει να τα δω, να δω τι είναι όλα αυτά και γιατί ακόμη και σήμερα οι Ιταλοί, δεν ντρέπονται να έχουν την επιγραφή Magna Grecia, παντού ανηρτημένη.

Συμπέρασμα:Όταν θέλει κάποιος, πάντοτε εκπληρώνει αυτά που από παλιά ή και πρόσφατα σκέφτεται και σκεφτόταν. Οι αποικίες των αρχαίων μας προγόνων, στην νότιο Ιταλία και στη Σικελία, στη Μεγάλη Ελλάδα δηλαδή, ήταν ο προορισμός.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ, στο ΜΕΜΝΩΝ TRAVEL, το γραφείο που μας ξενάγησε, τη κυρία Χρύσα, την ψυχή της ομάδος, που πάντα με επιτυχία, ως καταλύτης, ηρεμούσε τα πνεύματα (βλέπεις μεγάλο το ταξίδι και διαφορετικές οι προτεραιότητες των 30 και ατόμων της ομάδος), τον Γιώργο τον Τσινούκα, τον ξεναγό, που δεν ήταν μόνο ξεναγός αλλά είχε ένα ιδιαίτερο χάρισμα, να ‘’δένει’’ τα χθεσινά με τα σημερινά αλλά και τα μελλούμενα, στην ξενάγησή του, χωρίς σκοπιμότητες, πολιτικολογίες και πιστός μόνο στα αποδειχθέντα ιστορικώς, και βέβαια στον Σπήλιο, τον οδηγό μας, που μ’εφερε πίσω στα 1984, όταν πρωτοσυναντηθήκαμε, χωρίς να υπάρχει, τότε, η παραμικρή υποψία ότι θα επαλειθεύαμε, το ‘’βουνό με βουνό μόνο δε σμίγει’’, μετά 25 χρόνια. Ας είναι όλοι τους καλά και καλά ταξίδια.

ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ.

70η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΟΙ ΑΝΩΘΕΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΗΣ ΕΛΛΗΝΕΣ


( Υπότιτλος δανισμένος από το πανέμορφο άρθρο του κ. Νικ. Φελέκη ‘’2.000 ΜΑΥΡΟΙ ΜΕΡΣΕΝΤΕΔΑΚΗΔΕΣ’’ που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ, στις 10 Σεπτεμβρίου 2005 )



Αλήθεια, εμείς της Βόρειας Ελλάδος ( και όσοι βέβαια κατοικούν στην όμορφη Θεσσαλονίκη ), ή εγώ, για να μην θεωρηθώ ότι αντιπροσωπεύω κάτι ή κάποιους, ίσως να έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε το ‘’κράτος των Αθηνών’’, να ‘’εκστρατεύει’’ κάθε Σεπτέμβριο, στην ‘’συμπρωτεύουσα’’, για το ‘’πανηγυράκι’’ της ΔΕΘ (Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης).
Θυμάμαι πίσω στα 1950 και κάτι, ότι η ‘’Εκθεση’’ ήταν ένα γεγονός για μας τα παιδιά, αλλά και τους μεγαλύτερους, ιδιαίτερης σημασίας, για τα νέα προϊόντα που θα βλέπαμε στα διάφορα περίπτερα και εκθεσιακούς χώρους της. Θυμάμαι την μαύρη μπύρα του ΦΙΞ, μπαίνοντας από την κεντρική της πύλη, της ΧΑΝΘ, δεξιά, με τα λουκάνικα φρανκφούρτης, γεύσεις πρωτόγνωρες, και αγαπημένες.

Η μοίρα της Θεσσαλονίκης είναι να είναι πάντοτε η δεύτερη πόλις της Ελλάδος και αυτό δεν είναι ούτε κακό, αλλά ούτε και πηγή κόμπλεξ, αυτή είναι, αλλά χρειαζόμαστε αυτογνωσία. Δανίζομαι ένα απόσπασμα του άρθρου του κ. Νικ. Φελέκη και πάλι :

Η αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης σε βάθρο εξαγγελιών περί την οικονομική πολιτική ‘εγινε το 1975 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή για προφανείς, για εκείνη την εποχή, πολιτικούς και κομματικούς λόγους. Οι προ τριακονταετίας σκοπιμότητες έχουν όμως, εξαλειφθεί. Εδώ και αρκετά χρόνια δεν υφίστανται. Απλώς κανείς δεν είχε το πολιτικό θάρρος να πει στους Μακεδόνες και στους άνωθεν της Λαρίσης Έλληνες ότι η ‘’παράσταση’’ είναι πλέον κακόγουστη έως εξοργιστική και πρέπει να σταματήσει.

Το ζητούμενο ή το σημείο που πρέπει να μας προβληματίζει, ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ το δανίζομαι από τον κ. Αντ. Καρκαγιάνη της Καθημερινής (11-9-2005) :

Δεν τιμάμε την Θεσσαλονίκη. Τη μεταχειριζόμαστε σαν κακέκτυπο της Αθήνας, περιφρονώντας τις δικές της δυνάμεις και την ιδιαιτερότητά της σαν μεγάλης πόλης του Βορρά, με τη δική της ενδοχώρα και τον δικό της ρόλο. Θεωρούμε κατάρα, ότι επιχειρηματίες της Μακεδονίας και της Θράκης μεταναστεύουν μαζί με τις επιχειρήσεις τους στις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Μπορεί όμως, να αποδειχθεί, μια φορά ακόμη, όπως σχεδόν πάντα στην ιστορία μας, ότι έμποροι και επιχειρηματίες ( και όχι δυστυχώς, οι πολιτικές και οι άλλες ηγεσίες) είναι πρωτοπόροι σε κάθε εθνική εξόρμηση.

Αυτά τα ολίγα και τα δανεικά, που όμως τόσες αλήθειες λένε και για τόσα πολλά θέματα βάζουν τον αρχικό προβληματισμό. Φταίνε και οι κάτοικοι της Βορείου Ελλάδος, ίσως, γιατί δεν το έχουν (;) κοιτάξει από αυτή την οπτική γωνία το θέμα;